Obudził  mnie dziwny hałas. Wstałam i poszłam do sąsiedniego pokoju, ale moich rodziców nie było w łóżku. Wtem zobaczyłam trzy sylwetki stojące przy oknie. Zdziwiłam się, dlaczego moja mama, tato i starszy brat Walter, wszyscy w nocnych koszulach, spoglądali przez okno w dół na nasze podwórko. Co znaczyły te dziwne pomruki i łomot, przy akompaniamencie barwnych przekleństw w prawie niezrozumiałym dialekcie śląskim? Pociągnęłam Waltera za spodnie od piżamy i zrobił dla mnie miejsce. Osiem lat starszy ode mnie, zawsze był moim obrońcą i nauczycielem. Byłam najmłodszą z czwórki dzieci, jedyną dziewczynką i często potrzebowałam jego życzliwego zrozumienia. Bracia Dicker i Friedel nie mieli cierpliwości do młodszej siostry, która próbowała przyłączać się do nich i ich przyjaciół.

    Walter powiedział: “Spójrz, siostrzyczko, to wersja rewolucji w wydaniu Wińska. Twoja pierwsza, ale nie sądzę, że ostatnia. “

    Moja matka wyraziła wątpliwość, czy dziewięcioletnia dziewczynka powinna być świadkiem ponurego spektaklu bijatyki na pięści i kije. Jednak koniec końców nie odesłała mnie do łóżka, czym byłam zaskoczona i zadowolona.

   “Rewolucja? W Wińsku? Na naszym podwórku? “

   Walter wyjaśnił, że awantura nie ma nic wspólnego z naszą rodziną. To było polityczne preludium do planowanych wyborów. Członkowie jednej stosunkowo nowej partii – Niemieckiej Narodowosocjalistycznej Partii Robotniczej – wszyscy nazywali ich nazistami – wszczynali bójki z członkami innych frakcji politycznych. Zapytałam mojego brata.

         “Ale dlaczego oni się biją?”

        “Żeby wpłynąć na nadchodzące wybory”.

      Nadal nie rozumiałam, jak tarzanie się po ziemi i kaleczenie się miało pomóc kandydatom na urząd. Walter, mój mentor, wyjaśnił, że tę taktykę nazywano zastraszaniem. Nadal zdezorientowana, potrząsnęłam głową.

   “Boisz się?” – zapytał mój ojciec i sięgnął po moją rękę.

  „Och, nie, tato.” Czułam się całkowicie bezpieczne w obecności dwóch najważniejszych mężczyzn w moim życiu.

  “Czy naziści walczą z komunistami?” – zastanawiałem się. Nauczyciele ostrzegali nas przed straszliwym niebezpieczeństwem Czerwonej Zarazy.

   Mój ojciec zacisnął usta i potrząsnął głową.

   “Nie ma żadnych komunistów w Wińsku. Może jeden, ale tylko wtedy, gdy jest pijany. W dużych miastach hitlerowcy i komuniści walczą, ale nie tutaj. Widzisz tych w brązowych koszulach? Są wichrzycielami, podżegaczami. Dzięki Bogu, ich człowiek, nazywa się Hitler, nie ma szans na wygraną. “

   “Szumowiny”, dodała mama, ale Walter sprzeciwił się,

    “Nie bądź dla nich zbyt surowa, mamo. Większość z nich wolałaby pracować niż się bić. Poznaję kilku z nich; rzucili szkołę gdy skończyli szesnaście lat. Nie mogą znaleźć pracy, a ich zasiłki socjalne wystarczą im na pół tygodnia. Robią więc, co mogą, żeby zarobić trochę pieniędzy, na przykład krzycząc “Heil Hitler” i wdając się w bójki. Wątpię, by wiedzieli wiele o pomysłach Hitlera na zmiany w kraju. “

     Wskazał na postacie na podwórzu.

    “Widzisz mężczyzn w szarych koszulach? Lubią ubierać się w resztki umundurowania z Wielkiej Wojny. Większość z nich to weterani i należą do organizacji zwanej Stahlhelm. (Stalowy Hełm). Ich kandydat na prezydenta to stary generał Paul von Hindenburg. Dopóki oni przeciwstawiają się nazistom, Hitler nie wygra. “

    Bójka przeniosła się na drugą stronę ulicy (Witosa) do obejścia kowala i wróciliśmy do naszych łóżek. Rano mama poleciła Lenie, naszej pokojówce, aby wyszorowała kamienne schody, ponieważ były poplamione krwią. Plotkarze, którzy  zgromadzili się wokół pomp publicznych, donieśli, że w nocnej awanturze nikt nie został poważnie ranny. Skończyło się na skaleczeniach i siniakach. Kto wygrał? Walka była zbyt chaotyczna, by ogłosić zwycięzcę.